Những điều thú vị từ cơ thể trẻ
Thứ Sáu, 25 tháng 11, 2016
Khi mới chào đời, các em bé đã có tất cả các bộ phận, cơ quan giống như người lớn với các chức năng tương ứng. Nhưng ít ai biết rằng cơ thể trẻ em không phải là sự thu nhỏ của cơ thể người lớn mà chúng có những đặc điểm riêng theo từng độ tuổi. Cùng khám phá những điều thú vị về cơ thế của bé yêu nhé các mẹ.
Mỗi khi bị lạnh, các bé dễ bị cứng bì là vì thành phần mỡ dưới da nhiều acid palmatic và stearic, ít acid oleic. Ở trẻ em, trong 6 tháng đầu lớp mỡ dưới da phát triển mạnh, bề dày trung bình từ 6 - 15 mm, trẻ gái phát triển hơn trẻ trai. Trẻ đẻ non lớp mỡ này phát triển yếu.
Trong những tháng đầu tuyến mồ hôi chưa làm việc nên da chưa có tác dụng tiết mồ hôi mà chỉ có tác dụng chuyển hoá hơi nước. Bề mặt da của trẻ em so với trọng lượng cơ thể cao hơn người lớn. Do đó sự thải nước theo đường da ở trẻ em sẽ lớn hơn người lớn. Điều này lí giải vì sao ở trẻ nhỏ hay có hiện tượng mồ hôi trộm nha các mẹ.
Trên da bé yêu còn có chất tiền vitamin D, nhờ tia cực tím của ánh sáng mặt trời mà các chất này sẽ được chuyển hóa thành vitamin D. Vì vậy mới có những lời khuyên là các mẹ cho bé tắm năng thường xuyên đó.
Bé mới sinh ra cũng có cơ bắp rồi các mẹ nhé. Tuy nhiên cơ lực còn rất yếu và phát triển không đều. Các cơ lớn như đùi, vai, cánh tay sẽ phát triển trước, các cơ nhỏ như cơ lòng bàn tay, cơ ngón tay phát triền chậm sau. Chính vì vậy, các động tác tỉ mỉ thường trẻ chưa biết làm ngay đâu, phát triền dần dần mới được.
Một điều đặc biệt nữa là các mẹ có biết vì sao 2-3 tháng đầu trẻ ít khi duỗi thẳng tay ra được không? Đó là vì những tháng đầu sẽ xuất hiện hiện tượng tăng trương lực cơ sinh lý, nhất là ở các cơ gấp, nên hai tay thường co lại, khoảng 2 – 3 tháng hết tăng trương lực cơ chi dưới, lúc đó vận động tay chân sẽ dễ dàng cộng với xương cứng dần lên bé sẽ có thể lẫy, lật được rồi mẹ nhé.
Cơ của các em bé chứa nhiều nước, ít đạm, mỡ và các muối vô cơ, nên khi bé bị tiêu chảy thì sẽ sụt cân nhanh. Các mẹ có con bị rồi sẽ rất hiểu cảm giác trẻ đi tiêu có mấy ngày thôi mà đã xọp hẳn đi.
Xương của trẻ chưa phát triển đầy đủ, hầu hết vẫn còn là sụn. Cột sống lúc đầu chưa cố định, nếu trẻ chưa sẵn sáng mà cứ cho trẻ ngồi sớm, bế cắp nách.. trẻ sẽ dễ bị gù, và vẹo cột sống.
Trẻ cũng có lồng ngực để bảo vệ tim và phổi như bố mẹ rồi nhé, nhưng chức năng di động còn kém, vẫn phải sử dụng cơ hoành nhiều để thở. Nếu cơ hoành bị tổn thương trẽ sẽ dễn bị khó thở.
Các bé dưới 1 tuổi, vòng bạch huyết thanh quản ít phát triển, hai hạch nhân (hay còn gọi amidan) còn bé, nên bé ít bị viêm amidan. Ngược lại, vòng bạch huyết quanh hầu mũi lại phát triển mạnh, dễ bị viêm VA hơn, trẻ càng lớn tuổi, vòng bạch huyết này nhỏ dần. Mẹ nào có con hay viêm VA, viêm A thì chú ý điểm này nhé.
Về thanh quản, trẻ dưới 6-7 tuổi, khe thanh âm ngắn, thanh đới ngắn nên giọng nói của trẻ cao, thanh. Từ khoảng 12 tuổi, thanh đới trẻ trai dai hơn trẻ nữ nên giọng trẻ trai trầm hơn.
Khi trẻ sinh ra vị trí tim khác so với người lớn. Lúc đầu tim trẻ nằm ngang do cơ hoành ở cao. Đến khoảng 1 tuổi, khi trẻ biết đứng đi, tư thế tim nằm chéo nghiêng, đến khoảng 4 tuổi, do sự phát triển của phổi, lồng ngực, tim sẽ có tư thế đứng giống người lớn.
Mạch đập của trẻ em nhanh, trẻ càng nhỏ lại càng nhanh. Mạch cũng dễ thay đổi khi trẻ sợ sệt, trẻ bị sốt hoặc hoạt động gắng sức. Vì vậy nếu cần đếm mạch đập của trẻ thì nên lấy mạch lúc trẻ ngủ, nằm yên tĩnh.
Tuyến nước bọt của trẻ sơ sinh chưa phát triển, từ 3-4 tháng tuổi trở lên tuyến nước bọt mới phát triển hoàn toàn, số lượng nước bọt tăng dần. Trong nước bọt của trẻ có các enzym tiêu hoá như enzym amilaza, ptyalin, mantaza. Ở trẻ 4 tháng, enzym amilaza ít nên trẻ chưa tiêu hoá được chất bột. Đó là lí do vì sao trẻ từ 6 tháng tuổi mới nên tiến hành ăn dặm.
Giống như tim, khi ra đời, dạ dày trẻ em sơ sinh cũng nằm ngang và ở vị trí tương đối cao, khi trẻ biết đứng đi thì mới nằm dọc. Lớp cơ ở dạ dày còn yếu, nhất là cơ tâm vị, trong khi đó, cơ thắt môn vị khép chặt lại. Điều này giải thích vì sao trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ hay bị nôn trớ.
Mạc treo ruột tương dối dài, manh tràng lại ngắn và di động nên trẻ rất dễ bị xoắn ruột. Vị trí ruột thừa ở trẻ cũng chưa cố định nên việc chuẩn đoán viêm ruột thừa khó.
Lượng vi khuẩn trú ở ruột khá cao, trẻ bú mẹ sẽ có nhiều bifidus, trẻ nuôi ăn sữa công thức sẽ có nhiều E.coli. Thêm lí do chứng minh sữa mẹ là tốt nhất nhé các mẹ.
Bài viết trên chỉ mang tính chất tham khảo chứ không thể thay thế cho ý kiến của thầy thuốc. Trong trường hợp bạn cần thông tin chính xác, hãy tham khảo ý kiến của bác sỹ của bạn để có lời khuyên phù hợp nhất.
Da của bé rất độc đáo nhé.
Mỗi khi bị lạnh, các bé dễ bị cứng bì là vì thành phần mỡ dưới da nhiều acid palmatic và stearic, ít acid oleic. Ở trẻ em, trong 6 tháng đầu lớp mỡ dưới da phát triển mạnh, bề dày trung bình từ 6 - 15 mm, trẻ gái phát triển hơn trẻ trai. Trẻ đẻ non lớp mỡ này phát triển yếu.
Trong những tháng đầu tuyến mồ hôi chưa làm việc nên da chưa có tác dụng tiết mồ hôi mà chỉ có tác dụng chuyển hoá hơi nước. Bề mặt da của trẻ em so với trọng lượng cơ thể cao hơn người lớn. Do đó sự thải nước theo đường da ở trẻ em sẽ lớn hơn người lớn. Điều này lí giải vì sao ở trẻ nhỏ hay có hiện tượng mồ hôi trộm nha các mẹ.
Trên da bé yêu còn có chất tiền vitamin D, nhờ tia cực tím của ánh sáng mặt trời mà các chất này sẽ được chuyển hóa thành vitamin D. Vì vậy mới có những lời khuyên là các mẹ cho bé tắm năng thường xuyên đó.
Hệ cơ cũng thú vị không kém này.
Bé mới sinh ra cũng có cơ bắp rồi các mẹ nhé. Tuy nhiên cơ lực còn rất yếu và phát triển không đều. Các cơ lớn như đùi, vai, cánh tay sẽ phát triển trước, các cơ nhỏ như cơ lòng bàn tay, cơ ngón tay phát triền chậm sau. Chính vì vậy, các động tác tỉ mỉ thường trẻ chưa biết làm ngay đâu, phát triền dần dần mới được.
Một điều đặc biệt nữa là các mẹ có biết vì sao 2-3 tháng đầu trẻ ít khi duỗi thẳng tay ra được không? Đó là vì những tháng đầu sẽ xuất hiện hiện tượng tăng trương lực cơ sinh lý, nhất là ở các cơ gấp, nên hai tay thường co lại, khoảng 2 – 3 tháng hết tăng trương lực cơ chi dưới, lúc đó vận động tay chân sẽ dễ dàng cộng với xương cứng dần lên bé sẽ có thể lẫy, lật được rồi mẹ nhé.
Cơ của các em bé chứa nhiều nước, ít đạm, mỡ và các muối vô cơ, nên khi bé bị tiêu chảy thì sẽ sụt cân nhanh. Các mẹ có con bị rồi sẽ rất hiểu cảm giác trẻ đi tiêu có mấy ngày thôi mà đã xọp hẳn đi.
Xương của bé thì sao?
Xương của trẻ chưa phát triển đầy đủ, hầu hết vẫn còn là sụn. Cột sống lúc đầu chưa cố định, nếu trẻ chưa sẵn sáng mà cứ cho trẻ ngồi sớm, bế cắp nách.. trẻ sẽ dễ bị gù, và vẹo cột sống.
Trẻ cũng có lồng ngực để bảo vệ tim và phổi như bố mẹ rồi nhé, nhưng chức năng di động còn kém, vẫn phải sử dụng cơ hoành nhiều để thở. Nếu cơ hoành bị tổn thương trẽ sẽ dễn bị khó thở.
Hệ hô hấp rất đặc biệt
Các bé dưới 1 tuổi, vòng bạch huyết thanh quản ít phát triển, hai hạch nhân (hay còn gọi amidan) còn bé, nên bé ít bị viêm amidan. Ngược lại, vòng bạch huyết quanh hầu mũi lại phát triển mạnh, dễ bị viêm VA hơn, trẻ càng lớn tuổi, vòng bạch huyết này nhỏ dần. Mẹ nào có con hay viêm VA, viêm A thì chú ý điểm này nhé.
Về thanh quản, trẻ dưới 6-7 tuổi, khe thanh âm ngắn, thanh đới ngắn nên giọng nói của trẻ cao, thanh. Từ khoảng 12 tuổi, thanh đới trẻ trai dai hơn trẻ nữ nên giọng trẻ trai trầm hơn.
Tim mạch tuần hoàn lạ quá
Khi trẻ sinh ra vị trí tim khác so với người lớn. Lúc đầu tim trẻ nằm ngang do cơ hoành ở cao. Đến khoảng 1 tuổi, khi trẻ biết đứng đi, tư thế tim nằm chéo nghiêng, đến khoảng 4 tuổi, do sự phát triển của phổi, lồng ngực, tim sẽ có tư thế đứng giống người lớn.
Mạch đập của trẻ em nhanh, trẻ càng nhỏ lại càng nhanh. Mạch cũng dễ thay đổi khi trẻ sợ sệt, trẻ bị sốt hoặc hoạt động gắng sức. Vì vậy nếu cần đếm mạch đập của trẻ thì nên lấy mạch lúc trẻ ngủ, nằm yên tĩnh.
Hệ tiêu hóa của bé yêu
Tuyến nước bọt của trẻ sơ sinh chưa phát triển, từ 3-4 tháng tuổi trở lên tuyến nước bọt mới phát triển hoàn toàn, số lượng nước bọt tăng dần. Trong nước bọt của trẻ có các enzym tiêu hoá như enzym amilaza, ptyalin, mantaza. Ở trẻ 4 tháng, enzym amilaza ít nên trẻ chưa tiêu hoá được chất bột. Đó là lí do vì sao trẻ từ 6 tháng tuổi mới nên tiến hành ăn dặm.
Giống như tim, khi ra đời, dạ dày trẻ em sơ sinh cũng nằm ngang và ở vị trí tương đối cao, khi trẻ biết đứng đi thì mới nằm dọc. Lớp cơ ở dạ dày còn yếu, nhất là cơ tâm vị, trong khi đó, cơ thắt môn vị khép chặt lại. Điều này giải thích vì sao trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ hay bị nôn trớ.
Mạc treo ruột tương dối dài, manh tràng lại ngắn và di động nên trẻ rất dễ bị xoắn ruột. Vị trí ruột thừa ở trẻ cũng chưa cố định nên việc chuẩn đoán viêm ruột thừa khó.
Lượng vi khuẩn trú ở ruột khá cao, trẻ bú mẹ sẽ có nhiều bifidus, trẻ nuôi ăn sữa công thức sẽ có nhiều E.coli. Thêm lí do chứng minh sữa mẹ là tốt nhất nhé các mẹ.
Bài viết trên chỉ mang tính chất tham khảo chứ không thể thay thế cho ý kiến của thầy thuốc. Trong trường hợp bạn cần thông tin chính xác, hãy tham khảo ý kiến của bác sỹ của bạn để có lời khuyên phù hợp nhất.
Bài liên quan
Comments[ 0 ]
Đăng nhận xét